Stoimy na stanowisku, że wiedza, dotycząca procesów biochemicznych, jakie zachodzą na naszej planecie, powinna należeć dziś do podstawowego repertuaru każdego sprawnie działającego edukatora i edukatorki. Niezależnie od tego, czy mowa tu o naukach przyrodniczych, społecznych, czy humanistycznych, wzmacnianie świadomości ekologicznej na każdym poziomie edukacji określa, w naszym przekonaniu, ramy przyszłości, wyznaczając tym samym kierunki działań oraz tworząc pole doświadczeń dla globalnej wspólnoty. Wspólnota doświadczeń i celów nie rozwiązuje jednak podstawowej kwestii praktycznego zaangażowania, wobec którego stają dziś nauczyciele. Mianowicie, w jaki sposób połączyć ze sobą planetarny zasięg wyzwań z lokalnym horyzontem problemów oraz działań? W jaki sposób wpleść złożoną wiedzę z zakresu chemii i biologii w program nauczania historii lub wiedzy o społeczeństwie? Bez praktycznych umiejętności poruszania się po skali globalnych i lokalnych zasięgów oddziaływania, bez zrozumienia stosunków współzależności, jakie zachodzą między różnorodnymi poziomami naszego życia, problematyka szeroko rozumianej edukacji ekologicznej daje się sprowadzić do powszechnie powielanych banałów i nic nieznaczącego patosu.
Mając z tyłu głowy szereg wyzwań, z jakimi przyszło nam się mierzyć, postanowiliśmy udać się na Islandię, by w ramach programu ERSMUS+ przyswoić sobie kulturę ekologiczną tego wspaniałego miejsca oraz popracować nad nowymi metodami pozyskiwania uwagi uczniów. Oprócz wykładów i zajęć praktycznych w terenie (Greener schools for sustainable future. Climate change education), mieliśmy również okazję wymieniać się doświadczeniami z nauczycielami z całej Europy. Islandia okazała się znakomitym miejscem, by w międzynarodowym towarzystwie zdobywać wiedzę i nabywać nowe umiejętności z zakresu edukacji ekologicznej. Dla nas jednak, najważniejsze były dwie kwestie. Po pierwsze w jaki sposób wpleść problematykę ekologiczną w program nauczania języka hiszpańskiego, historii oraz filozofii. Po drugie zaś, jaką przyjąć strategię i formę przekazu, tak aby sam proces nauczania stał się skuteczny oraz atrakcyjny dla uczniów. Cykl zajęć szkoleniowych został bardzo sprawnie zaplanowany i spełnił nasze oczekiwania w stu procentach.
Zaczęliśmy od zajęć teoretycznych dotyczących cyrkulacji wody, emisji gazów cieplarniach oraz śladu węglowego, by jeszcze tego samego dnia zagrać w grę miejską, która odsłoniła przed nami zależności tych trzech czynników w cyklu w życia miasta. Problematykę energii odnawialnej omawialiśmy w największej na Islandii elektrowni geotermalnej Hellisheiði o mocy 303 MW. Tematyka pozyskiwania odnawialnych źródeł energii, była powiązana z istotną z punktu widzenia społecznego kwestią, jaką jest estetyka krajobrazu oraz harmonijny rozwój ośrodków miejskich. Zwiedzając Rejkiawik i południowo-zachodnią część wyspy, mieliśmy okazję zobaczyć jak wygląda w praktyce konstruowanie równowagi między infrastrukturą energetyczną a przyrodą. Nie zabrakło również tematów związanych z rosnącymi nierównościami w skali globalnej, konsumpcyjnym stylem życia tzw. społeczeństw rozwiniętych, czy uchodźstwem klimatycznym.
Licznym wykładom i zajęciom terenowym, towarzyszyły również warsztaty dotyczące aplikacji wiedzy. Były one niezwykle przydatne zwłaszcza, że każda grupa musiała wpisać pozyskane treści i rozwiązania do własnych systemów kształcenia i podstaw programowych. Refleksja nad procesami aplikacji wiedzy wymagała od nas tego, na czym nam najbardziej zależało, czyli pracy interdyscyplinarnej, która łączyła różne kompetencje z kilkoma dziedzinami przedmiotowymi (chemia, biologia, geografia, historia).
Warsztaty ekologiczne na Islandii okazały się świetną okazją nie tylko do nauki, ale również otwarły możliwości współpracy międzynarodowej dla uczniów i uczennic z naszego liceum. Obecnie, na swoich zajęciach, nie tylko realizujemy treści i rozwiązania, których sami się nauczyliśmy na Islandii, ale również aktywnie korzystamy z pozyskanych tam znajomości i kontaktów. W styczniu tego, roku odwiedziła naszą szkołę Maria Teresa Vallas Muria z Valencii, z którą wspólnie piszemy projekt edukacyjny. Projekt ten zwieńczony będzie wymianą międzynarodową dla naszych uczniów.
„Na człowieka składają się wybory i okoliczności. Nikt nie ma władzy nad okolicznościami, ale każdy ma władzę wyboru”, jak pisze Éric-Emmanuel Schmitt!
